«Φέτος έχουμε πολύ δουλειά. Δεν είναι χρονιά για έρωτες φέτος και του χρόνου» λέει μια παλιά και αυστηρή καθηγήτρια που σηκώνει στις πλάτες της μεγάλο μέρος από το βάρος της προετοιμασίας των παιδιών της Θετικής για τις Πανελλήνιες. Η φράση φτάνει στ’ αυτιά μου από τους συμμαθητές μου που άκουσαν με ευλάβεια και φύλαξαν μέσα τους τις «οδηγίες προς ναυτιλομένους».
Όλοι είναι ευγνώμονες για μια καλή μεθοδολογία. Και δεν την αμφισβητούν ποτέ των ποτών. Γιατί, χωρίς αυτήν, υπάρχει το χάος. Το επιβεβαιώνουν και τα αντίστοιχα παραδείγματα καταστροφής. «Ήξερα κοπέλα που έγραφε κατοστάρια μέχρι το Πάσχα. Στις διακοπές ερωτεύτηκε και στις Πανελλήνιες έγραψε οκτώ. Αυτήν την σφαλιάρα θα την θυμάται σ’ όλη της την ζωή» λέει μια φίλη μου και όλοι νιώθουν ξαφνικά την διάθεση να χτυπήσουν ξύλο και να πουν «μακριά από μας». «Πάει χαμένη όλη η προσπάθειά σου» λέει η Μαθηματικός μου και για μένα και για την κόρη της που είναι συνομήλική μου και για κάθε άλλον. «Μην ερωτευτείς στην Τρίτη λυκείου και αν μπορείς ούτε και στην Δευτέρα» μου είχε πει κάποτε η μητέρα παθόντος αγοριού που έχασε το Μαθηματικό εκεί που «το ‘χε σίγουρο». Σίγουρα πάει και το δικό μου χέρι να χτυπήσει ξύλο. Αλλά μετά, γυρνώντας από το σχολείο στο σπίτι μου, διαβάζοντας ένα ποίημα ή ακούγοντας μουσική στο λεωφορείο, σκέφτομαι. Καταλαβαίνουμε τι θα πει αυτή η φράση; Πώς μπορείς να ζητάς από έναν άνθρωπο δεκαέξι, δεκαεφτά, δεκαοχτώ χρονών να μην ερωτευτεί; Γιατί να πρέπει να το κάνεις; Ξέρεις πόσο πολλά είναι δύο χρόνια; Ξέρεις για ποια πράγματα μιλάς και σε ποιους; Και ποιος είσαι εσύ, και εμείς οι ίδιοι, που έχουμε, αντίθετα απ’ την ρήση του Σοφοκλή, ψυχρή καρδιά για θερμά πράγματα;
Δεν έχει αξία να αμφισβητήσει κανείς τα λόγια ανθρώπων που έχουν δίκιο. Ούτε γράφοντας εδώ σκοπεύω να τους κατακρίνω που μας συμβουλεύουν με βάση την γνώση που έχουν αποκτήσει και την εμπειρία τους. Δεν μπορώ να υποκριθώ ότι δεν λένε αλήθεια. Μπορώ μόνο να ρωτήσω γιατί να είναι αυτή η αλήθεια; Αυτή η αλήθεια είναι ένα έγκλημα. Μπορεί να μιλάμε συχνά για τα χρήματα που δίνονται στην παραπαιδεία, την «ξερή γνώση» και την «αποστήθιση» που επιβάλλει το σύστημα, τον λίγο ελεύθερο χρόνο και την πίεση αλλά αυτό είναι το μέγιστο και τρομακτικότερο έγκλημα που διαπράττεται πάνω μας και με την συμμετοχή μας. Είναι ανόητο μαζί και αδιανόητο.
«Ξέρεις ποια χρόνια είναι αυτά; Τα καλύτερα…» λέει ένας φίλος μου και γελάει σαρκαστικά αφήνοντας να εννοηθούν τα υπόλοιπα. Και όντως, είναι τα τελευταία χρόνια της εφηβείας μας, είναι τα «γλυκά δεκάξι», η στιγμή εκείνη που αρχίζουμε να πλησιάζουμε σε κάποια ωριμότητα και ταυτόχρονα βιώνουμε έντονα τα πάντα. Κι όμως εμείς πρέπει να παίξουμε τους ελεύθερους πολιορκημένους. Πρέπει να μην «ξαστοχήσουμε γλυκά τον εαυτό μας». Πρέπει να μην ερωτευτούμε. Όσο παράξενη κι αν ακούγεται αυτή η φράση, και όσο άδικη.
Ο έρωτας ταιριάζει στα μαλακά μάγουλα. Κι όλοι όσοι πέφτουν πάνω του, τον εξετάζουν, τον συμβουλεύουν και τον απαγορεύουν, όσοι μπορούν να έχουν για αυτόν ψυχρή καρδιά και να μετράνε φερορμόνες ξεχνούν πως τα βάζουν με κάποιον ανίκητο στη μάχη. Κάποιον που πέφτει σ’ όλη την πλάση. Άλλωστε, όπως λέει κι ο Κόουλ Πόρτερ, ακόμα και οι μορφωμένοι ψύλλοι ερωτεύονται. Γιατί να εμποδίζει την δική μας μόρφωση;
Ιωάννα Μπαρτσίδη
Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2009. Θεσσαλονίκη, Πλατεία Ναυαρίνου.
Φωτογραφίες από δρώμενο της Ομάδας Σφήνα.
Παρέμβαση εμπνευσμένη από τον πίνακα του Ρενέ Μαγκρίτ "Οι Εραστές".
Ρενέ Μαγκρίτ, "Οι Εραστές" (Les Amants)
1928
