Οι ήρωες και οι Έλληνες

   

    Σε μια από τις πολύωρες και πολύβουες πρόβες για την γιορτή της «τριπλής επετείου» όπως αποκαλείται ο εορτασμός της Γιορτής της Σημαίας, του Αγ. Δημητρίου και της 28ης Οκτωβρίου, διαβάστηκε στο σχολείο μου το ποίημα του Πάουλ Τσέλαν «Η Φούγκα του Θανάτου». Υπήρχαν αμφιβολίες για το αν θα έπρεπε να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα, κι η ίδια εγώ φοβόμουν ότι δεν θα άρεσε στους συμμαθητές μου. Διαψευστήκαμε. «Τι ωραίο!» αναφώνησαν όλοι όταν τελείωσε. «Ανατριχιάσαμε».


    «Δεν λέμε ποτέ ποιήματα για τους Εβραίους, αυτό είναι κάτι καινούργιο» σχολιάζει μια κοπέλα. «Έχουμε βαρεθεί τα ίδια και τα ίδια». Είναι αλήθεια πως οι σχολικές γιορτές κινούνται πάνω κάτω στο ίδιο πλαίσιο κάθε χρονιά, διοργανώνονται μηχανικά από τους ίδιους συνήθως ανθρώπους που απαγγέλλουν τα ίδια ποιήματα και τραγουδούν τα ίδια τραγούδια. Οι καθηγητές ενίστανται όταν μας βλέπουν στα κανάλια να απαντάμε πως στην 28η Οκτωβρίου γιορτάζουμε που νικήσαμε τους Τούρκους αλλά δεν πάνε κι αυτοί πίσω όταν εντάσσουν, για παράδειγμα, στο πρόγραμμα της γιορτής του Πολυτεχνείου το «Ακορντεόν» με τον διάσημο στίχο «γερμανικά καμιόνια στάθηκαν στην μάντρα». Παρά το τραγελαφικό της κατάστασης, όμως, είναι πραγματικά απαράδεκτο να γιορτάζεται επέτειος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου χωρίς ούτε μια αναφορά στο Ολοκαύτωμα των Εβραίων.

     Την στιγμή που ολόκληρη η Ευρώπη ανάβει το κερί της μνήμης για τα εκατομμύρια ανθρώπων, νέων και γέρων, γυναικών και ανδρών που βασανίστηκαν και έχασαν την ζωή τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η Ελλάδα έχει ανακηρύξει εθνική εορτή την έναρξη και όχι το τέλος του πολέμου. Τη στιγμή που παιδιά σ’ ολόκληρη την Ευρώπη διδάσκονται λεπτομερώς τα γεγονότα αυτού του πολέμου, τις αιτίες, τις αφορμές και τις ρίζες του, ώστε να μην επαναληφθεί ποτέ κάτι παρόμοιο, η Ελλάδα δεν φτάνει ποτέ σ’ αυτό το κεφάλαιο και τον αντιμετωπίζει σαν μια μπόρα που ξέσπασε ξαφνικά μια κρύα μέρα του Οκτωβρίου. Όταν όλη η Ευρώπη μιλά για τον πιο άδοξο πόλεμο, πόλεμο της ντροπής και της φρίκης και εγκαθιστά μια παράδοση συλλογικού πένθους η Ελλάδα μιλά για δόξα και για έπος…

    «Οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες» είπε ο Τσόρτσιλ, και ‘μεις μείναμε εκεί και εκεί είμαστε ακόμα, χωρίς να έχουμε γυρίσει ποτέ το κεφάλι μας να δούμε όλους τους άλλους λαούς που πολέμησαν επίσης ηρωικά και έπεσαν ηρωικά αλλά και όσους χάθηκαν μακριά από το πεδίο της μάχης, όσους δεν πολέμησαν, όσους υπέστησαν το μένος του Β’ Παγκοσμίου στις διαφορές εκδοχές του και χάθηκαν μέσα σ’ αυτό.

      Πώς εξηγείται αυτή η εσωστρέφεια της πατρίδας μας; Γιατί δεν θα μιλήσει ποτέ στα παιδιά της για το τραύμα των Εβραίων; Γιατί δεν θα κοιτάξει ποτέ πέρα απ’ τα βουνά της για να αναγνωρίσει ότι ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι κοινή μοίρα και κοινή μνήμη σ’ ολόκληρη την Ευρώπη; Γιατί δεν θα ανάψει ποτέ ένα σιωπηλό κερί πένθους αλλά θα υψώνει πάντα στις γιορτές της μια φανταχτερή σημαία δόξας; Ίσως επειδή οι ήρωες είναι πάντα Έλληνες και οι απλοί νεκροί είναι πάντα ξένοι.

Ιωάννα Μπαρτσίδη


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου