Τα όπλα στο τραπέζι

 (Η Ουλρίκε Μάινχοφ στο γραφείο της στο Βερολίνο)
  
   Την Δευτέρα 31 Μαΐου, γύρω στις δώδεκα το βράδυ, ενώ διάβαζα στο δωμάτιό μου, τα μάτια μου έτσουξαν και δάκρυσαν. Έξω από το παράθυρό μου πετούσαν δακρυγόνα στους οπαδούς του Ηρακλή που έκαναν καταστροφές. Όταν έχεις ήδη δακρύσει δεν ξέρεις αν είναι πια αργά για να κλείσεις το παράθυρο.

  «Είναι δυνατόν να επικρατήσει φασιστικό καθεστώς ή Απολυταρχία ξανά στην Γερμανία;». Οι μαθητές απαντούν πως είναι αδύνατο. Είναι η γερμανική ταινία «Το Κύμα», η οποία ήδη θεωρείται must ανάμεσα στους συνομηλίκους μου. Πότε είναι λοιπόν ένα δωμάτιο, ένας θεσμός, μια κοινωνία, θωρακισμένη απέναντι στη βία;

  Το σημερινό ελληνικό σχολείο δηλώνει ότι είναι ένας δημοκρατικός θεσμός. Θέτει τη βία απέναντί του. Όμως, ποιους μηχανισμούς έχει το σχολείο που να την εμποδίζουν να εισέλθει; Ποιους μηχανισμούς έχει που να την εμποδίζουν να συμβεί; Εκτός από δημοκρατικός είναι και ένας θεσμός που ασκεί εξουσία. Πώς εμποδίζει λοιπόν την κατάχρησή της; Υπάρχουν τρόποι να υπερασπιστεί ένας μαθητής την δική του ελευθερία του λόγου αλλά και των άλλων, να υποδείξει ότι καταπιέστηκε ή τραυματίστηκε, να αντισταθεί απέναντι σε μία βία της οποίας γίνεται μάρτυρας; Κι ακόμα, υπάρχουν μηχανισμοί που τον εμποδίζουν να γίνει θύτης;

   «Μια πέτρα που πετάγεται είναι κολάσιμη πράξη. Χιλιάδες πέτρες είναι πολιτική πράξη» είχε πει η Ουλρίκε Μάινχοφ. Και μία πέτρα είναι πολιτική πράξη. Είναι πολιτική πράξη για ολόκληρο το σύμπαν μέσα στο οποίο πετιέται, για τον καθένα μέσα σ’ αυτόν. Είναι μια δική του πράξη. Τον καλεί να προσδιοριστεί, τον θέτει μαζί της ή απέναντί της. Αυτό όμως συμβαίνει όταν κάτι έχει ήδη συμβεί. Τότε υπάρχει πόνος, συγγνώμη, καταδίκη. Αλλά η συγγνώμη δεν έχει να κάνει με το ηθικό δίλημμα. Όταν παίρνουμε θέση απέναντι σε ένα τετελεσμένο γεγονός, όταν ορίζουμε κάτι ως εχθρό, το έχουμε ήδη αφήσει να μας ορίσει εκείνο. Κάθε πέτρα που πετάγεται μοιάζει να γίνεται μια δική μας πράξη.

   Αλλά και για όσες πέτρες υπάρχουν στην γη, για όσα όπλα υπάρχουν πάνω στο τραπέζι, απέναντι σε κάθε θεσμό εξουσίας, απέναντι σε κάθε δυνατότητα κατάχρησης, απέναντι στην βία πριν την βία, υπάρχει μια πολιτική πράξη. Υπάρχει ένα όριο που μπορούμε να εντοπίσουμε μόνο μέσα από τον εαυτό μας, μόνο γνωρίζοντας τι εμείς είμαστε, ορίζοντας τον εαυτό μας πριν κάτι μας βάλει απλά «απέναντί του». Κάθε πέτρα που βρίσκεται στη γη είναι μια δική μας πράξη. Κάθε όπλο που βρίσκεται στο τραπέζι σε καλεί να αναμετρηθείς μαζί του.

   «Όταν ο εχθρός σε πολεμά βρίσκεσαι στον σωστό δρόμο» επαναλαμβάνουν την γνωστή φράση οι αντάρτες πόλεων στην ταινία «Το Σύμπλεγμα Μπάαντερ-Μάινχοφ». Κι εκείνοι σε ποιον δρόμο βρίσκονταν; Σε τι έμοιαζαν οι πράξεις τους με αυτές των εχθρών τους; Οι πράξεις των εχθρών τους ήταν και δικές τους πράξεις. Οι πράξεις τους ήταν και πράξεις των εχθρών τους. Τους ήταν αδύνατο να μην περάσουν το όριο, να μην κάνουν την κατάχρηση. Τα όπλα που ήταν στα χέρια τους ήταν ο εαυτός τους μαζί και ο εχθρός τους.

  Γιατί η βία είναι εκείνο το δαχτυλίδι. Ψάξ’ το, ψάξ’ το, δεν θα το βρεις. Είναι εκεί που δεν υπάρχει εαυτός και δεν υπάρχει εχθρός, εκεί που οι πέτρες ακουμπούν στη γη και τα όπλα που κανέναν δεν δείχνουν, που δεν σε σημαδεύουν και με τα οποία δεν σημαδεύεις, βρίσκονται πάνω στο τραπέζι… Ψάξ’ το, ψάξ’ το, δεν θα το βρεις.
Ιώαννα Μπαρτσίδη






Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου