Ο Αλκιβιάδης και οι σύμμαχοι

Στο βιβλίο των αρχαίων της Α΄ λυκείου υπάρχει ένα απόσπασμα από τα «Ελληνικά» του Ξενοφώντα που περιγράφει την στάση που κράτησαν οι Αθηναίοι όταν ο Αλκιβιάδης προσπάθησε να τους συμβουλέψει σχετικά με την στρατηγική τους . Τον θεώρησαν αναξιόπιστο επειδή παλιότερα τους είχε προδώσει και δεν ακολούθησαν τις, παρόλαυτα, σωστές υποδείξεις του, με αποτέλεσμα την καταστροφή του στόλου τους στους Αιγός Ποταμούς. Όταν διδαχθήκαμε αυτό το κομμάτι πολλοί από τους συμμαθητές μου είπαν πως και εκείνοι θα έκαναν πιθανώς το ίδιο. «Είναι δύσκολο όταν είσαι προκατειλημμένος εναντίον κάποιου να σκεφτείς αυτό που σου λέει» σχολιάζει μια φίλη μου. «Δεν είναι ότι βάζεις ταμπέλες στους ανθρώπους, απλά δεν μπορείς να τους εμπιστευτείς ξανά».


Όταν πριν δύο χρόνια μπήκε στις τάξεις το περίφημο βιβλίο Ιστορίας της Έκτης Δημοτικού και προκλήθηκαν οι γνωστές αντιδράσεις, είχα προτείνει σε φίλους μου από το σχήμα Θεσσαλονίκης του Δ.Α.ΜΑ.Σ (Δίκτυο Αυτόνομων Μαθητικών Σχημάτων) να γραφτεί ένα κείμενο υποστήριξης στο Υπουργείο Παιδείας. Τότε μου είχαν απαντήσει «Δεν μπορούμε να βγούμε και να στηρίξουμε την κυβέρνηση όταν διαφωνούμε σε τόσα ζητήματα. Δεν μπορούμε να είμαστε υπέρ μιας κυβέρνησης που έκανε αυτά που έκανε τον Μάη-Ιούνη». Έχουν ακόμη την ίδια γνώμη.

«Πρακτικά δεν μπορείς να συμμαχήσεις.» λέει μια άλλη συνομήλική μας. «Μπορείς να πάρεις θέση χωρίς να στηρίξεις κανέναν από τους δύο αλλά δεν μπορείς από τη μια να ασκείς κριτική και από την άλλη να στηρίζεις». «Αντιθέτως» της λέω εγώ, «αυτός είναι ο μόνος τρόπος να γίνεις πιστευτός και άξιος εμπιστοσύνης. Με το να αναγνωρίζεις το θετικό δίνεις στον εαυτό σου το δικαίωμα να κατακρίνει. Δείχνεις ότι δεν είσαι από άλλο κόσμο». Μια άλλη φίλη λέει: «Όταν λαμβάνεις μέρος σ’ αυτό το παιχνίδι είναι κάτι σαν πόλεμος. Είναι πολλές φορές ή όλα ή τίποτα. Γι’ αυτό δεν μπορείς να στηρίξεις κάποιον που θεωρείς αντίπαλο». Επαναλαμβάνω αυτές τις φράσεις σε μια συμμαθήτριά μου που έχει αντίθετη άποψη. «Αυτό δεν έχει λογική», απαντάει. «Όταν ένα θέμα είναι κοινό οι διαφορές που μπορεί να υπάρχουν αλλού είναι άσχετες. Πρέπει να συμμαχήσεις ώστε να πετύχεις τον σκοπό σου, ώστε να ακουστεί η φωνή σου. Κάθε φορά είναι διαφορετική». Πιστεύω ότι η τελευταία της φράση λέει πολλά για την γενιά μας. Έχουν ειπωθεί διάφορα για αυτή την στάση που συχνά κρατάμε, επιμένοντας στα περιστατικά και στην συγκεκριμένη κατάσταση, αρνούμενοι να δεχτούμε μια γενικότερη ιδεολογία. Λένε πως είμαστε μια γενιά μη πολιτική αλλά πολλοί από εμάς διαφωνούμε.

«Οι γονείς μας έλεγαν ‘η επανάσταση’ και εννοούσαν μία συγκεκριμένη στιγμή. Εγώ πιστεύω πως δεν υπάρχει άλλος απώτερος σκοπός, ο απώτερος σκοπός ταυτίζεται με την καθημερινή πάλη» λέει μια φίλη μου. Μια συμμαθήτριά μου που συμμετείχε πολύ αποφασισμένα στις κινητοποιήσεις του Δεκεμβρίου μου είχε πει: «Εγώ είμαι δεξιά. Όλοι στο σπίτι μου. Αλλά τσακώθηκα με τον πατέρα μου και πήγα στις διαδηλώσεις. Γιατί σ’ αυτήν την κατάσταση έχω κάτι κοινό με τους αριστερούς και με όλους τους άλλους. Θέλω μια άλλη ζωή». Τα λόγια της τότε με είχαν συγκινήσει. Συμφωνούσα μαζί της σε θέματα που πίστευα ότι ήταν ουσιώδη, πέρα από τα στερεότυπα. Και ήταν εκείνη περίπου την στιγμή που κατάλαβα ότι δεν αγωνίζεται κανείς για τον αντίπαλο αλλά για τον εαυτό του. Για μια «άλλη ζωή».

Ιωάννα Μπαρτσίδη